Yerin adı: Konya’nın Ilgın ilçesinde, Lala Mustafa Paşa Külliyesi’nin güneyinde, mahalle arasındaki meydandadır.
Yapım Tarihi: 13. yüzyılın son çeyreğinde yapılmış olmalıdır.
Kitabe: Kitabesi mevcut değildir.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Bilinmiyor.
Sanatçı: Bilinmiyor.
Onarım Durumu: Halen kullanılan çeşmede, sonradan hayvanların su içmesi için bir yalak yapılmıştır. Yer yer çimento sıvaları görülmektedir.
Plan: Prizmatik kütleli meydan çeşmesidir.
Üçboyutlu Özellik: Çeşme bugünkü durumuyla 1,07 *2,69 m ebadında ve 3,0 m. yüksekliğindedir. Ön cephede üstü üç sıra stalaktitten oluşmuş bir örtü ile şekillendirilmiş, 0,2*1,34 m. ebadında dikdörtgen planlı bir niş ve bunu üç taraftan çevreleyen yaklaşık 0,64 m. eninde kademeli bir profilasyon ile süslenmiştir. Niş cephesi , alttaki 0,57 m. yüksekliğinde ve 1,34 m. uzunluğunda , yekpare mermerden oyulmuş, tek lüleli su haznesine uygun yapılmıştır.
Malzeme: Kesme taş ve devşirme mermer bloklarının yanısıra yazıtlı ve süslemeli devşirme malzemeler kullanılmıştır.
Süsleme: Nişin üstünü şekillendiren üç sıralı stalaktit dizisi en önemli süsleme öğesidir. Ön cephede sağ tarafta, stalaktitler hizasında ve çerçeve profilasyonun dış kademesinde, dört köşesinde birer küçük çiçek bulunan geometrik desenli dairevi bir rozet bulunur.
Tarihlendirme: Kitabesi mevcut olamayan çeşme Y. Önge tarafından 13. yüzyılın son çeyreğine tarihlenir.
Değerlendirme: Çeşme her ne kadar müstakil bir meydan çeşmesi görünümünde olsa da arka cephesinde görülen gayrı muntazamlıklar, bunun önceleri bir yapının cephesine bitişik olduğunu düşündürür.
Kaynakça: ÖNGE, Yılmaz, Türk Mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı Döneminde Su Yapıları, Ankara, 1997.