Yerin adı: Kızılkaya Köyü Camii olarak da adlandırılan yapı Nevşehir ili Gülşehir ilçesinde bulunmaktadır.
Yapım Tarihi: Kitabesine göre h 692/ m 1293 yılında inşa edilmiştir.
Kitabe: Kısmen tahrip olmuş Arapça bir kitabesi bulunmaktadır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Banisi bilinmemektedir.
Sanatçı: Bilinmemektedir.
Onarım Durumu: Yapı zaman içerisinde geçirdiği eklenti ve onarımlarla günümüze ulaşmıştır. Cami ibadete açıktır.
Plan: Kareye yakın dikdörtgen bir plana sahip mihraba dik üç nefli bir kuruluma sahiptir. Yapının hemen ortasına yakın bir yerde bir kubbe bulunmaktadır.
Kuzey yönünde bir kapıdan girilen üç nefli bir kurulumdadır. Bu üç nef aynı genişliktedir. Genişlikleri aynı olan neflerin örtü sistemleri farklılık göstermektedir. Mihrabın sağ ve solunda bulunan nefler beşik tonoz ile örtülüdür. Orta nef ise beşik tonoz ve kubbe birlikteliğiyle oluşturulmuştur.
Kubbe oldukça küçük olup dört paye ile taşınmaktadır. Kubbe ile giriş kapısı arasında kalan beşik tonoz örtülü alanda da iki paye bulunmaktadır.
Mihrabı sade bir nişten ibarettir. Mihrabın sağ ve solunda birer pencere, doğu ve batısında ise sonradan yapıldığı düşünülen birer pencere görülmektedir.
Üçboyutlu Özellik: Kesme taş bloklarla kaplı bir cephe yüzeyine sahip olan yapının çok daha geç bir dönemde yapılan minaresi görülmektedir. Camiye giriş kuzeyde bulunan giriş kapısındandır. Mihrap çıkıntısı ile birlikte doğu ve batı cephelerde de bir çıkıntı görülmektedir. Üst örtü sisteminin ortaya yakın bir yerinde küçük bir kubbe görülmekte olup yapının üst örtü sistemi kurşun ile kaplanmıştır. Günümüzde görülen Köşk minarenin ise Osmanlılar devrinde ilave edildiği düşünülmektedir.
Malzeme: Cami dıştan kesme taş bloklarla kaplanmıştır.
Süsleme: Yapıda bir süsleme programına rastlanılmamıştır.
Tarihlendirme:
Değerlendirme:
Kaynakça: -TEKİNALP GÖNÜL,Avanos ve Gülşehir’de Türk Mimarisi,Yayınlanmamış Lisan Tezi,İ.Ü.E.F. Sanat Tarihi Bölümü, İstanbul,1971.
-Nevşehir il Yıllığı 1968,sy:150, Ankara,1968.