Yerin adı: Günümüze ulaşamayan yapı hakkında, çeşitli devirlerde Konya’yı ziyaret eden seyyahların verdiği bilgiler doğrultusunda bazı bilgilere ulaşabilmekteyiz. Birçok seyyah yapının; Konya’nın batısında, Çeşme Kapısı civarında yer aldığını bildirmektedir. Konya’da Çeşme Kapısı adında bir sur kapısı Anadolu Selçuklu kaynaklarında geçmemekle birlikte sonradan bu ismi almış olmalıdır.
Yapım Tarihi:
Kitabe: Havzan çeşmesinde, Su deposuna ait kitabe iki parça halinde ayna taşının hemen üstünde yer almaktadır. Kitabenin geri kalanı günümüze ulaşamamıştır.
Vakfiye: Yapının Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: I. Alâeddin Keykubad
Sanatçı: Bilinmemektedir.
Onarım Durumu: Günümüze ulaşamayan yapı muhakkak Anadolu Selçuklu ve sonrasında onarım görmüş olmalıdır. Fakat buna dair herhangi bir yazılı belgeye henüz ulaşılamamıştır. Yapının tam olarak ne zaman harap olduğu bilinmemekle birlikte İ. Hakkı Konyalı Havuzluhan’ın yirmi iki künkünü gördüğünü belirtmektedir.
Plan: Seyyahlardan öğrendiklerimiz yapının; plan, iç tasvir, cephe özellikleri ve malzeme gibi detayları hakkında bilgi vermemektedir. Seyyahlardan öğrendiklerimiz sadece yapının büyük bir kubbeye ve üç yüz kadar da künke sahip olduğudur.
Üçboyutlu Özellik:
Malzeme:
Süsleme:
Tarihlendirme: Yapının tarihlendirmesi kesin olarak yapılamasa da I. Alâeddin Keykubad’ın saltanat yıllarında yapıldığı bilinmektedir.
Değerlendirme:
Kaynakça: KONYALI, İbrahim Hakkı, Abideleri ve Kitabeleri ile Konya Tarihi, Konya, 1964.
ÖNDER, Mehmet; Konya Çeşme ve Şadırvanları, Ülkü Basımevi, Konya, 1955.
YASA, Azize, Anadolu Selçuklularında Türk İslam Şehri Olarak Konya (3 cilt), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üni. Sos. Bilm. Ens. Ankara, 1996.