Yerin adı: Alâeddin Tepesi’nin doğusunda Mihmandar Mahallesi’ndedir.
Yapım Tarihi: Minare, mescid vakfiyesine göre XIII. yüzyılın başlarında yapılmıştır.
Kitabe: Minarenin batısında çerçeve içinde Arapça bir kitabesi yer alır.
Vakfiye: Esere ait iki Arapça vakfiye vardır. Daha önceleri Konya Vakıflar Müdürlüğü’nde bulunan 3 numaralı defterin 436. ve 2 numaralı defterin 230. sayfalarında esere ait Arapça vakfiyeler yer almaktadır. Birincisi H 610/ M 1213, ikincisi de H 621 /M 1214 yılında tanzim edilmiştir.
Kurucu: Banisi, Devlet Hatun’dur. İ. Hakkı Konyalı Devlet Hatun’un Gıyaseddin Keyhüsrev’in hasekileri arasında olabileceğini belirtiyor. Babasının Danişmendoğullarından Muzaffere’d-din Mahmud olduğunu kaydeder.
Sanatçı: Bilinmiyor.
Onarım Durumu: İlk tamir 1564 senesinde yapılmıştır. Daha sonra 1714 ve 1716 yılarında da tamir görmüştür. Ressam Hüsn-i Yusuf Bey’in tesadüfen 1850 yılında çizdiği resimde görülen minarenin çift şerefeli hali, 1716 üst şerefesinin yıkılışından sonraki tamir edilmiş halidir.
Plan: Kaide üzerinde yer alan minare, çokgen gövdeli olup, iki şerefeye sahipti. Bugün yalnızca tek şerefesi kalmıştır.Merdivenlerle şerefeye çıkılır.
Üçboyutlu Özellik: Kaide kısmı taş olup çokgen gövde tuğla döşelidir. Şerefe altına kadar olan gövde sekiz yüzlü olup, şerefe üstü yuvarlaktır. Şerefenin yüzlerine, yanlarına renkli çiniler yerleştirilmiştir. Her istalaktit yaprağında başka bir süs kullanılmış, iki çinili ve mozaikli kuşak şerefeyi kurdela gibi sarmıştır. Kuşaklardan biri mozaiklerle diğeri de mühr-ü süleyman şeklinde köşeli yıldızlarla süslenmiştir. İstalaktit süslerinde mavi ve siyah çiniler kullanılmıştır. Şerefeden külah altına kadar minare bedenine dört köşeli ve yıldız şeklinde mavi çiniler serpilmiştir. Şerefe korkuluğu sadedir. Külah düzdür, üzerinde sonradan konulan alem yer alır.
Malzeme: Tuğla ve taş kullanılmıştır.
Süsleme: Renkli çini süslemesi bulunmaktadır
Tarihlendirme: Devlet Hatun Mescidi’nin minaresi olan Güdük (Kütük) Minare, Devlet Hatun Mescidi ile aynı yıllarda yapılmış olmalıdır. Devlet Hatun Mescidi, H 610/M 1213 Tarihli vakfiyesine göre Devlet Hatun tarafından yaptırılmıştır. İnşa tarihi vakfiyenin tanzim edildiği 1213 yılı olmalıdır. Minarenin de aynı yılarda inşa edilmiş olması gerekmektedir.
Değerlendirme: Selçuklu mimari özeliği ve süsleme sanatının bütün inceliklerini üzerinde toplayan bu minare, Konya’da bulunan en eski Selçuklu minaresidir.
Kaynakça:KONYALI, İbrahim Hakkı; Abideleri ve Kitabeleri İle Konya Tarihi, Konya, 1944.
ATÇEKEN, Zeki; Konya’daki Selçuklu Yapılarının Osmanlı Döneminde Bakımı ve Kullanılması, Ankara, 1998.