Yerin adı: Yozgat ili Yerköy ilçesi Yamuklar Köyünde Delice olarak adlandırılan tepenin üzerinde bulunmaktadır.
Yapım Tarihi: 13. yüzyıl.
Kitabe: İnşa kitabesi bulunamamıştır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır
Kurucu: Bilinmemektedir.
Sanatçı: Bilinmemektedir.
Onarım Durumu: 1998 yılında yapılan bir inceleme raporunda oldukça harap bir durumda olduğuna dair rapor bulunan yapı son yıllarda bu kalıntılarını da yitirmiştir. Günümüzde bir tarla sınırı içerisinde sadece temel izleri görülebilmektedir.(Yozgat Müzesi uzmanlarından alınan bilgi 16-02-2009)
Plan: 1993 yılında yapılan çalışmalarda ortaya çıkarılan izlerden birbirine paralel durumda duvarlardan oluşan dikdörtgen planlı bir yapı olduğu tespit edilmiştir.Yapılan yüzey araştırması neticesinde üç adet duvar kalıntısı görülmektedir. İlk duvarın güneybatı köşesinden başlayan duvar doğu yön istikametinde devam eder ve tuğla bir ocağın yanında sonlanır. Tuğla ocak altıgen formda olup tuğla levhaların toprağa gömülmesiyle yapılmıştır.
İki duvarın arasında bir bağlantı duvarı görülmektedir. Bağlantı duvarı ile ikinci duvar birleşim noktasında bir çukur bulunmaktadır. Çukur içerisinde çok miktarda bitkisel motifli alçı levha bulunmuştur. Bu ikinci duvarın batısında ise iki mekân bulunmuştur. Bu mekânlardan biri bağımsız bir alan oluşturmaktadır. Burada da içerisinde küçük kemik ve cam parçalarının bulunduğu bir çukur tespit edilmiştir.
Üçboyutlu Özellik:
Malzeme: Yapının inşasında kerpiç malzeme kullanıldığı tespit edilmiştir.
Süsleme: Yapılan araştırmalar neticesinde bulunan alçı örnekler 13.yüzyıl Selçuklu örnekleriyle benzerlik göstermektedir. 12 Ağustos 1993'te Hüseyin Karaduman başkanlığında başlatılan bir kazı başlatılmıştır. Kazıda ele geçen buluntuların büyük bir çoğunluğu bezemeli alçı levhalardır. Kazıda çift başlı kartal figürlü niş köşeliklerine ait on adet levha parçası ele geçmiştir. Bunlardan 92,120,121 ve 139 kazı envanter numaralı levha parçaları bu tür bir niş köşeliğinin özellikleri hakkında bilgi verir. Kazıda ele geçen niş köşeliklerinden beş adedi çift tavus kuşu figürlüdür. Bunlardan 61 ve 77 kazı envanter numaralı eserler net bir bilgi verir. Kazı buluntuları arasında tavus kuşu, aslan ve insan figürlü niş köşeliğine ait iki levha parçası yer almaktadır. Bunlar kompozisyonun anlamını tam vermez. Duvar yüzeyini veya nişlerin arasındaki boşluklar bezemede kullanılan alçı levhalar, bordür niteliğindeki levhalara oranla daha geniş ölçüdedir ve ulama tarzındaki çini levhalar gibi geniş soluklu tasarlanmıştır. Bu gruba giren sekiz adet levha parçası bulunmuştur. Bu köşkün kazı öncesi buluntuları arasında eni 18 cm civarında olan aslan ve ceylan figürlü levhalar ile eni 6- 6.5 cm civarında olan uzun kulaklı av hayvanı ve köpek figürlü levhalar bulunmuştur. Bunlar bordür niteliğinde olmalarına karşın bir konunun parçası niteliğinde de görülebilir. Aslan figürlü levha parçalarından 2 adet bulunmuştur. Bu levhalarda alt ve üst kenarda yer alan üçgen kesitli setlerin iç kısmında uzanan boğumlu üçgen kesitli setler, levha üzerinde iki yuvarlak madalyon oluşturur. Sfenks figürlü levha parçalarından 9 kazı envanter numaralı levha parçası ise 14x12 cm boyutlarındadır. Satıh üzerinde göğüsten yukarısı insan, gövdesi aslan olarak tasvir edilmiş, kanatlı, başında tacı bulunan bir sfenks figürü yer alır. Koşan iki hayvan figürlü levhalarda ise satıh üzerinde sağa doğru koşan iki hayvan figürü vardır. Geometrik bezemeli bordürler içinde kazıda bol miktarda ele geçen ve kazı öncesi buluntular içinde de yer alan rozetli bordürler bulunmuştur. Kazıda çok sayıda ele geçen bitkisel bezemeli bordür levhalarında üç değişik kompozisyon tespit edilmiştir. Ayrıca kıvrık dal motifinin iki örgülü varyasyonu da bu kazıda ele geçmiştir. Kazıda bezemeli alçı levhaların dışında sıva parçaları, niş bölmeleri, dibek, çok az miktarda sırlı ve sırsız seramik parçası, bir kapak ve çiviler ele geçmiştir. Köşkün 1967 yılından itibaren tahrip edilmesi nedeniyle yapının tam planı çıkarılmamıştır. Ortaya çıkan plan da bir yenilik getirmemektedir.
Tarihlendirme: Yapının 13. yüzyıla tarihlendirilmesinde en büyük bulgu yapılan kurtarma kazısı sırasında bulunan alçı parçalardır. 13. yüzyılda görülen diğer alçı süslemelerle karşılaştırıldığında yapının 13. yüzyılda inşa edildiği kabul edilebilir.
Değerlendirme: Yapının bulunduğu yerde dört Bizans mezarı ortaya çıkarılmıştır. Bu veriler doğrultusunda bölgenin daha öncesinde bir nekropol alanı olduğu düşünülmektedir. Daha sonrasında ise Selçuklu iktidarı devrinde bir köşk yapısı inşa edilmiştir.
Kaynakça: YAVAŞ,Alptekin, Ortaçağ Konut Mimarisi Üzerine Bir Araştırma:Anadolu
Selçuklu Köşkleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üni. Sos Bilm. Ens. Ankara, 2000.
-KARADUMAN,Hüseyin, “Delice Köşkü Kurtarma Kazısı”,Müze Kurtarma Kazıları Semineri V,Ankara,1995,s.189-220.