KIZIL MİNARELİ CAMİİ

Yerin adı: Şehir merkezinde eski Van olarak adlandırılan yerde Tebriz Kapı mahallesinde, Ulu Cami yakınında bulunmaktadır. Yapı Sinaneddin,Topçuoğlu ve Yesir(Esir) Cami olarak da adlandırılmaktadır.

Yapım Tarihi:

Kitabe: Kitabesi bulunamamıştır.

Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.

Kurucu: Bilinmemektedir.

Sanatçı: Bilinmemektedir.

Onarım Durumu: Oldukça harap vaziyette bulunan yapının cami bölümü Osmanlılara tarihlendirilmektedir. Renginden dolayı Kızıl Minare olarak adlandırılan kısım ise Selçuklulara tarihlendirilmektedir. Oldukça harap olan minare 1989 yılında T. Tarhan ve bilim ekibi tarafından onarılmış, kaidesi sağlamlaştırılmıştır.

Plan: Anadolu Selçuklu mimari üretiminin bir örneği olarak değerlendirilen yapı taştan kare bir kaide üzerinde yükselmektedir. Şerefe ve petek kısmı yıkılmış olan silindirik tuğla minare 13.yüzyıla tarihlendirilmektedir.

Üçboyutlu Özellik: Taş bir kaide üzerinde yükselen silindirik tuğla ile örülmüş bir minare görünümündedir.

Malzeme: Kaide kısmı taş gövdesi ise tuğla kullanılarak yapılmıştır.

Süsleme: Minarenin tüm gövdesinde tuğlaların farklı sıralanmasından oluşan yüzey hareketleri görülmektedir. Eşkenar dörtgenlerden geometrik yüzey hareketleri dinamik bir görüntü oluşturmaktadır. Minarenin üst kısmında kesme tuğlalardan yapılan sekiz kollu geçmelerle sekiz ve beş köşeli yıldızlardan oluşan bir süsleme kuşağı bulunmaktadır. Bu kuşağın iki kenarında firuze ve lacivert renklere sahip seramik tabaklar bulunmaktadır.

Tarihlendirme:

Değerlendirme: Anadolu Selçuklularının bölgede ki mimari eserlerinden bir olan Caminin ibadet mekânı yıkılmış ve Osmanlılar devrinde yeniden inşa edilmiştir. Fakat minare birimi bir Selçuklu üretimidir. Yakın zamanda kaidesi güçlendirilen minarenin durumu yinede tehlike arz etmektedir.

Kaynakça: -GÜNEL,M,Eski Van Kent Dokusu Üzerine Bir Deneme, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi,Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilm.Ens.,Van,1993.
-KARPUZ,Haşim-KUŞ,Ahmet ,Anadolu Selçuklu Eserleri Fotoğraf Albümü I-II,Selçuklu Belediyesi Kültür Yayınları,İstanbul,2008.
-ULUÇAM, Abdüsselâm, “Eski Van’daki Mimari Anıtlar”,Türkiye İş Bankası Kültür Sanat Dergisi (Van Özel Sayısı),S.32,Ankara,1996,s.19–24.

Galeri