Yerin adı: Hodalı Sokak 7 no’lu evin köşesindeki çeşme üzerindedir.[1]
Yapım Tarihi: H. 648 /M.1250 [2]
Kitabe: Kaynaklarda, kitabenin çeşme üzerine sonradan yerleştirildiği aktarılmaktadır. İsmail Hakkı Uzunçarşılıoğlu, kitabenin bir türbe, cami veya zaviyeye ait olabileceğini ifade ederken,[3] S. Gönçer ise bir konağa ait olabileceğini iddia etmiştir. Selçuklu sülüsü ile yazılan kitabe,
“Es-sultanel-âzam İzzendünya ve
Eddin Ebül fetih Keykâvus bin Keyhusrev
Burhane Emirel mü’minin emere bi-imareti
El mekamül mübarek el-âbdüz-zaif
Şemseddin Ömer bin Osman El-Seniri (?)
Fi tarih sene sema (ne) ve erbaine ve sittemie" [4] şeklinde okunmuştur.
Vakfiye:Çeşmenin vakfiyesine ulaşılamamıştır.
Kurucu:Kitabedeki bâni Senirli (?) Osman oğlu Şemseddin Ömer’dir.
Sanatçı:Bilinmiyor.
Onarım Durumu:Suyu akmasa da günümüzde iyi denilebilecek durumdadır. Fakat çeşmenin birkaç defa sıvandığı ve boyandığı gözlenmekle birlikte bakımsız bir haldedir. Yalak önüne kanalizasyon deliği açılmıştır.
Plan: Dikdörtgen planlı çeşmenin kuzeyinde sivri kemerli bir niş, güneyinde su birikim yeri vardır. [5]
Üçboyutlu Özellik:Sivri kemerli niş içerisinde iç içe iki daire içinde musluk yerini belirten bir delik bulunmaktadır. Bu alanın altına yeni musluk yerleştirilmiştir. Çeşme taşkın ahşap saçaklı, kiremitli, kırma çatılıdır.
Malzeme:Çeşme düzgün kesme taştan inşa edilmiştir. Su birikim yeri ise düzensiz taş örgü bir duvara sahip olup üzeri harçla sıvalıdır.
Süsleme:Selçuklu sülüsü ile yazılmıştır.
Tarihlendirme:Kitabe üzerindeki bilgilerden H. 648 /M.1250 tarihini öğrenmekteyiz.
Değerlendirme:Kitabe, üzerinde yer aldığı tarihi çeşmeye dair net bilgi vermese de çeşme ile beraber günümüze ulaştığı için bir başka yapıdan haberdar olabilmemizi sağlamaktadır. Çeşme ise zaman içerisinde yıpranmaya bağlı birtakım tamirler geçirmiştir. Saçakları iyi durumda değildir. Onarım görmesi gerekmektedir..
Kaynakça:
[1] Anonim, “Hodalı Çeşme”, Afyonkarahisar Kültür Envanteri 2013, Afyonkarahisar 2013, s.41.
[2] İsmail Hakkı Uzunçarşılıoğlu, Afyon Karahisar, Sandıklı, Bolvadin, Çay, İsaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Peçin, Denizli, Isparta, Atabey ve Eğirdir deki Kitabeler ve Sahip, Saruhan, Aydın, Menteşe, İnanç, Hamit Oğulları Hakkında Malûmat, Devlet Matbaası, İstanbul 1929, s.11
[3] İsmail Hakkı Uzunçarşılıoğlu, a.g.e, s.11.
[4] Süleyman Gönçer, Afyon İli Tarihi, C.1, İzmir 1971, s.269-270.
[5] Nurettin Gemici, Selçuklu Devri Afyon Çeşmeleri, (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1993, s.11.
[6] Anonim,a.g.e., s.41.
ANONİM; “Hodalı Çeşme”, Afyonkarahisar Kültür Envanteri 2013, Afyonkarahisar 2013
GEMİCİ, Nurettin; Selçuklu Devri Afyon Çeşmeleri, (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1993.
GÖNÇER,Süleyman; Afyon İli Tarihi, C.1, İzmir 1971.
UZUNÇAŞILIOĞLU, İsmail Hakkı; Afyon Karahisar, Sandıklı, Bolvadin, Çay, İsaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Peçin, Denizli, Isparta, Atabey ve Eğirdir deki Kitabeler ve Sahip, Saruhan, Aydın, Menteşe, İnanç, Hamit Oğulları Hakkında Malûmat, Devlet Matbaası, İstanbul 1929.