Yerin adı: Kayseri’de Sivas Caddesi’nin sonunda bulunan yap adıyla da bilinir. Melike Adile için inşa ettirilen yapının yakınında inşa edilmiş bir başka kümbetten dolayı bu ad ile anılır olmuştur.
Yapım Tarihi: 1248 yılında inşa edildiği bilinmektedir.
Kitabe: Yapının girişi üzerinde Selçuklu sülüsü hatla, beş satır halinde düzenlenmiş kitabesi günümüze ulaşmıştır.
Vakfiye: Vakfiyesi bulunamamıştır.
Kurucu: Yapının kitabesinden, bu anıt mezarın I. Alaeddin Keykubad’ın eşlerinden, Melike Adile için kızları tarafından yaptırıldığı öğrenilir.
Sanatçı:
Onarım Durumu: Günümüze geçirdiği onarımlarla ulaşan yapı oldukça iyi durumdadır. Ypaının tahrip olan kesme taş kaplamaları ve ziyaretgah girişine çıkılan merdiveni yenilenmiştir.
Plan: Kare kaide üzerine sekizgen olarak inşa edilen gövdeyi içte kubbe dışta ise külah örtmektedir. Ziyaretgah katına giriş batıda bulunan kapıdan sağlanır. Dört yönde açılan mazgal pencerelerle aydınlatılan ziyaretgata bir de mihrap bulunur. Kuzeybatı yönünde girişi bulunan cenazelik katı beşik tonozla örtülüdür.
Sade bir görünüme sahip iç mekanda mukarnaslı ve tek sıra bordürlü miharap dikkat çeker. Mihrap haricinde iç mekanda başka bir şey bulunmaz.
Üçboyutlu Özellik: Sekizgen gövdeli yapının cephelerindeki sivri kemerli yüzeyler ve iki yüzeyin birleştiği noktada yer alan silmeler ve en üstteki başlıklar, yapının ağır duruşunu haraketlendirmektedir. Ayrıca külahın altında sacak hattında dolanan yazı kuşağı cephelerdeki görünümü zenginleştirmektedir.
Malzeme: Taş malzemenin tercih edildiği yapıda özellikle cephelerde düzgün kesme taş kaplama çok iyi bir işçiliği yansıtmaktadır. Yapıda mermer sadece beş satırlık kitabede kullanılmıştır.
Süsleme: Yapıda süslemeye yer verildiği noktalar iç mekanda mihrap, cephelerde ziyaretgaha girişi sağlayan kapı ve sekizgen gövdede yüzeylerin birleştiği noktalardır. İç mekanda mukarnas kavsaralı mihrabı üç yönde çevreleyen bordürün yüzeylerinde çok kollu yıldız motifleri tekrarlanmıştır. Ziyaretgaha girişi sağlayan kapıda mukarnas kavsaralı olarak düzenlenmiştir. Kapı üç yönden mihrapta olduğu gibi geniş bir bordürle çevrelenmiş ve yüzeyinde çok kollu yıldızlara yer verilmiştir. Bu bordür hattınıda üç yönden yarım yıldız motiflerinin olduğu bordür çevrelemektedir.
Tarihlendirme: Kitabenin mevcudiyeti sayesinde, yapının tarihlendirilmesinde bir sorunla karşılaşılmaz.
Değerlendirme: Hem mimari kurgusu, bezeme programı ile hem de Melike Adile Sultan gibi Anadolu Selçuklu hanedanından önemli bir kişinin defnedilmiş olması kümbedi Anadolu Selçuklu mimarisi içerisinde özel bir yere taşımaktadır.
Kaynakça: KURU, Alev Çakmakoğlu; Fetih'ten Osmanlı Dönemine Kadar Kayseri'de Türk Mimarisi, İlköz Matbaası, Ankara, 1998.
ÖNKAL, Hakkı; Anadolu Selçuklu Türbeleri, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara, 1996.
TUNCER, O. Cezmi; Anadolu Kümbetleri I, Güven Matbaası, Ankara, 1986.